“Witheid is ooit uitgevonden. He is een constructie, een idee en het heeft eeuwen van geweld en van wetenschappelijke, intellectuele en artistieke inspanningen gekost om het te creëren. Van de zeventiende tot de twintigste eeuw hebben tal van grootste geesten van Europa er al hun talenten en vaardigheden aan gewijd. Hun gemeenschappelijke inspanning baarde een monster dat over de hele wereld waart. Een monster dat zo alomtegenwoordig is dat het voor alle witte mensen bijna onzichtbaar geworden is.

In 1937 gingen werknemers van het British Museum de beroemde Elgin Marbles, de naar Engeland geroofde sculpturen van het Parthenon op de Acropolis in Athene, te lijf met koperen beitels en stalen borstels. Ze hadden de opdracht gekregen om de goudbruine kleur weg te schrobben. Ze deden dat met zoveel ijver dat de standbeelden voor eeuwig vervormd zijn. De morfologie van de gezichten en lichamen werd onherroepelijk aangetast. …

De oorsprong van de mythe dat Griekse standbeelden wit zijn, ligt bij de Duitse kunsthistoricus Johann Joachim Winckelmann. … ‘Hoe witter een lichaam is, hoe mooier het wordt’, schreef Winckelmann …

Wat Winckelmann in Rome aanschouwde, waren echter Romeinse kopieën van Griekse standbeelden. Kopieën gemaakt in het typische Italiaanse witglanzende marmer en niet in het honingkleurige marmer van Griekenland, Wat Winckelmann al helemaal niet wist, was dat de originele Griekse standbeelden vaak beschilderd waren in de meest exuberante kleuren. …

De wetenschappers die in het zog van de kolonisators meereisden, begonnen als bezetenen de wereld op te delen in huidskleur, in geciviliseerden en barbaren. Het leidde tot potsierlijke toestanden. … De Duitser Johann Friedrich Blumenbach, een van de grondleggers van de totaal absurde rassentheorie, moest zijn schema verschillende keren aanpassen. … Tot de witte soort behoorden alle Europeanen, behalve de Finnen. Maar ook de Turken, een deel van de Indiërs én de Noord-Afrikanen werden toen – in 1795 – door Blumenbach nog als wit beschouwd! Drie jaar later kwam Napoleon met zijn troepen aan in Egypte en moest de theorie weer bijgesteld worden. Napoleon kwam de ‘barbaren’  een lesje leren. …”

aus: Rachida Aziz: Niemand zal hier slapen vannacht. Antwerpen: EPO 2017, S.75-87.

05/24