“Over het algemeen kan men stellen dat ruziën over de vraag of een bepaald boek wel (of niet) deel uitmaakt van ‘onze’ traditie, de meest zinloze bezigheid is die men zich kan voorstellen. Bovendien vinden er veel meer excessen op dit terrein plaats dan er bijdragen aan de geschiedkundige nauwkeurigheid worden geleverd. …

Gedeeltelijk als gevolg van het imperium zijn alle culturen onderling verbonden; niet één ervan staat er volkomen los of is volkomen zuiver, ze zijn allemaal mengvormen, heterogeen, enorm gedifferentieerd en niet monolitisch. …

We leven in een mondiaal milieu onder gigantische ecologische, economische, maatschappelijke en politieke druk dat zijn eigen, nauwelijks opgemerkte en onbegrepen bouwwerk afbreekt. Iedereen die zich ook maar enigszins bewust is van dit alles, schrikt van het feit dat dergelijke meedogenloos zelfzuchtige en bekrompen belangen – patriottisme, chauvinisme, etnische en religieuze verschillen en rassenhaat – kunnen leiden tot massadestructie. De wereld kan zich dit domweg niet veel vaker veroorloven.

Men moet niet pretenderen dat er modellen voor een harmonieuze wereldorde voor het grijpen liggen en het is even dom te veronderstellen dat ideeën over vrede en samenleving een kans maken wanneer er een machtsmechanisme op gang komt als gevolg van agressieve voorstellingen van ‘wezenliljk nationaal belang’ of onbegrensde soevereiniteit. …

Het verbazingwekkende is dat zulke betrekkelijk provinciaalse gedachtengangen en acties nog steeds de boventoon voeren, dat ze ongecontroleerd, kritiekloos worden aanvaard en generatie na generatie gekopieerd worden in het onderwijs. … Van een nieuw en in mijn ogen gruwelijk tribalisme getuigd het uiteenrijden van samenlevingen, het scheiden van volkeren, het bevorderen van hebzucht, bloedige conflicten en het doen van oninteressante beweringen over de bijzonderheid van etnische minderheden of groepen. Er word niet zozeer weinig tijd besteed aan ‘kennis van andere culturen‘ … maar aan het bestuderen van de kaart met interacties, het feitelijke en veelal produktieve verkeer dat dagelijks en zelfs elk ogenblik tussen landen, samenlevingen, groepen en personen plaatsvindt.”

aus: Edward W. Said: Cultuur en Imperialisme. Amsterdam/Antwerpen: Atlas 1994 (US-amer. Orig.-Ausg. 1993), S. 25, 48/49.

08/16