Geschiedenis 1
“[Hegel] heeft … in de van hel doordesemde generaties die bewondering voor de ‘macht van de geschiedenis’ gekweekt die vrijwel steeds in onverholen bewondering voor het succes omslaat en tot afgodendienst van het feitelijke leidt: een dienst waarvoor men tegenwoordig algemeen de zeer mythologische en bovendien goed-Duitse wending ‘recht doen aan de feiten‘ heeft geïntroduceerd.
Maar wie eenmaal geleerd heeft voor de ‘macht der geschiedenis‘ de rug te krommen en het hoofd te buigen, knikt ten slotte mechanisch als een Chinees zijn ‘ja’ tegen elke macht, of dit nu een regering is of een publieke opinie of een numerieke meerderheid, en beweegt zijn ledematen precies in de maat waarin de een of andere ‘macht’ aan de draad trekt.”
“Vorm in uzelf een beeld dat aan de toekomst zal beantwoorden, en vergeet het bijgeloof dat u epigonen bent. U hebt genoeg uit te denken en uit te vinden, al peinzend over dat toekomstige leven; maar wend u niet tot de geschiedenis om u het ‘hoe?’, het ‘waarmee?’ te laten zien.”
Friedrich Nietzsche: Vom Nutzen und Nachteil der Historie. (1874) In: ders.: Unzeitgemäße Betrachtungen. München Goldmann 1992, S.127,115 – hier niederländische Übersetzung von Thomas Graftdijk, herzien door Paul Beers [bei Google-Books].